Wymowa

Słownik terminów stosowanych w karate i pokrewnych sztukach walki

Zgodnie z transkrypcją międzynarodową samogłoski należy wymawiać tak, jak w języku polskim.

Wyjątek stanowi " y ", które reprezentuje samogłoskę " i ".

Większość spółgłosek wymawia się tak, jak w języku polskim. Wyjątek stanowią :

ch - wymawiane jako ć

sh - wymawiane jako ś

w - wymawiane jako u nie zgłoskotwórcze

j - wymawiane jako dź

z - wymawiane jako dz

Liczebniki główne
1 - ichi
2 - ni
3 - san
4 - shi
5 - go
6 - roku
7 - shichi
8 - hachi
9 - kyu
10 - ju
11 - ju-ichi
12 - ju-ni
13 - ju-san
14 - ju-shi
15 - ju-go
16 - ju-roku
17 - ju-shichi
18 - ju-hachi
19 - ju-kyu
20 - ni-ju
21 - ni-ju-ichi
22 - ni-ju-ni
30 - san-ju
40 - shi-ju
50 - go-ju
60 - roku-ju
70 - shichi-ju
80 - hachi-ju
90 - kyu-ju
91 - kyu-ju-ichi
92 - kyu-ju-ni
100 - hyaku

 

Słownik terminów karate

A

Age
wznosić się
Age uke
blok wznoszący
Ago
podbródek
Aka
czerwony (zawodnik oznaczony tym kolorem walczy z prawej strony planszy)
Arigato
dziękuję
Ashi
stopa
Ashi-barai
technika podcięcia
Ashikubi
grzbiet stopy, "przegub stopy"
Ashikubi kake-uke
blok haczący kostką stopy
Ashi-waza
techniki nóg
Atama
głowa
Atemi
uderzenie we wrażliwe punkty ciała
Ate-waza
techniki miażdżące
Awase
łącznie, razem
Awase-waza
techniki łączone

B

Barai
zagarnięcie, podcięcie
Bu
w złożeniach "wojskowy", odnoszący się do sztuki wojennej
Bunkai
interpretacja Kata

C

Chika-ma
mały dystans
Chikara
siła
Chikuden
szybkość
Chishi
odpowiednik japońskich hantli
Choku-zuki
cios prosty
Chudan
poziom środkowy
Chui
ostrzeżenie

D

Dachi
pozycja
Dachi-waza
postawy
Dan
poziom
Dan
nazwa stopnia mistrzowskiego
Dan-zuki
ciosy następujące po sobie
Dojo
sala do ćwiczeń
Do-kyaku
noga poruszające się w trakcie przejścia

E

Embu-sen
schemat kata, linia kata
Empi
łokieć
Empi-uchi
uderzenie łokciem
Encho
przedłużenie czasu walki
Enpi
jaskółka
Ensho
okrągłość pięty

F

Fudo-dachi
postawa trwała
Fukukoso
splot słoneczny
Fukubu-geri
kopnięcie opuszkami palców stopy
Fumikari
kopnięcie tnące
Fumikomi
kopnięcie depczące
Funsensho
walkower

G

Gaiwan
zewnętrzna strona przedramienia
Gedan
poziom niski
Gedan barai
blok dolny
Gedan choku-zuki
cios prosty na strefę dolną
Gedan kake-uke
blok haczący dolny
Geiko
trening, ćwiczenie
Gekon
punkt poniżej wargi dolnej
Gito
przegrana zawodnika z powodu kontuzji
Go
siła
Gyaku
przeciwny
Gyaku mae-hiji-ate
uderzenie odwrotne łokciem w przód
Gyaku mawashi-geri
odwrotne kopnięcie okrężne
Gyaku-zuki
cios prosty odwrotny

H

Hachiji-dachi
postawa rozsuniętych nóg
Hai!
tak
Haishu
grzbiet dłoni
Haishu-uke
blok grzbiet dłoni
Haisoku
podbicie stopy
Heisoku-dachi
postawa swobodna czujna
Haito
wewnętrzna krawędź dłoni
Hajime
zaczynać, naprzód
Hangetsu-dachi
postawa półksiężyca
Hanmi
półfrontalne ułożenie ciała
Hansoku
dyskwalifikacja
Hantei
orzeczenie sędziowskie, werdykt
Hara
brzuch
Hari
odpierać
Hasami
nożyce
Hasami-zuki
cios nożycowy
Heiken
powierzchnia zaciśniętej pięści od wewnątrz
Heiko
równolegle
Heiko-dachi
postawa równoległa
Hente
wykonanie ataku ręką blokującą
Hiraken
pięść z wysuniętymi knykciami przednimi
Hiza
kolano
Hidari
lewy
Hiji
łokieć
Hiji-ate
uderzenie łokciem
Hiki-te
ręka cofająca się
Hikite-uke
techniki bloków z pociąganiem przeciwnika w celu stworzenia korzystniejszej pozycji do kontrataku
Hiraken
pięć środkowych kostek
Hitosashiyubi
palec wskazujący
Hittsui
kolano
Hizakansetsu
przednia powierzchnia kolana
Hyosai
rytm w kumite
Hyoshi
rytm

I

Ibuki
rodzaj oddychania w karate (wdech przez nos z szeroko otwartymi ustami)
Ido-kihon
kihon w ruchu
Ippon
jeden, pojedynczy, punkt w terminologii sportowej

J

Jiju-kumite
wolny sparing
Jiku-ashi
w czasie przemieszcania się noga decydująca o szybkości i sile
Jodan
poziom górny
Junbi-teisho
gimnastyczne ćwiczenie wolne
Junzuki-no-tsukkomi
cios z przodu z odskokiem i skręceniem bioder
Jyogai
wyjście poza wyznaczone pole walki

K

Kaeshi ippon kumite
blokowanie kontrataku i powtórny pojedynczy atak
Kagizuki
hak, krótki cios sierpowy
Kai
organizacja
Kaisho
otwarta ręka
Kakato
zgięty nadgarstek
Kake
zahaczenie
Kakiwake-uke
blok-klin odwrotny
Kakotsu
kostka
Kakuto
zgięty nadgarstek
Kaku-zuki
cios zahaczający
Kamae
pozycja do walki
Kamae-te
ułożenie rąk w gotowości
Kami
ciężkie bańki do ćwiczeń
Kanki-geiko
trening zimowy
Kara
pusty
Katsu (Kuatsu)
techniki przywracania przytomności po urazach
Kawashi
unik
Keage
tylna strona, kopnięcie - podbicie
Keate
obrót o 180°
Kebanashi-geri
kopnięcie otaczające
Keito
nadgarstek kurza głowa
Kekomi
kopnięcie - pchnięcie
Kentsui
pięść-młot
Keri-waza
techniki kopnięć
Kiba
jeździec
Kiba-dachi
postawa jeźdźca
Kihon
trening podstawowych technik karate
Kin-geri
kopnięcie proste wierzchem stopy
Kizami-zuki
cios dźwignięcie
Kogeki
atak
Kokutsu-dachi
ko -tył, kutsu - zgięty
Kokyu
sposób kontrolowanego oddechu w karate
Koshi
nasada palców stopy
Kumade
ręka-łapa niedźwiedzia
Kyo
grupa
Kyokai
stowarzyszenie, towarzystwo

M

Ma-ai
dystans
Mae
przód
Mae-ash-geri
kopnięcie nogą wykroczną
Mae empi-uchi
uderzenie łokciem w przód
Mae-geri
kopnięcie w przód
Mae hiji-ate
uderzenie łokciem w przód
Mae keage
przednie kopnięcie z trzaśnięciem
Mae kekomi
przednie kopnięcie z wypchnięciem
Mae-ude deai-osae-uke
blok naciskiem przedramienia
Mae-ude hineri-uke
blok skręconym przedramieniem
Maitta
poddaję się
Makiwara
dosłownie "zwinięta słoma"
Mahanmi
boczne ułożenie ciała
Mashomen
frontalne ułożenie ciała
Mawashi empi-uchi
okrężne uderzenie łokciem
Mawashi kubi geri
odmiana Mawashi-geri, bez unoszenia kolana do pozycji horyzontalnej
Mawashi-geri
kopnięcie okrężne
Mawashi-zuki
cios sierpowy
Migi
prway
Mikazuki
przybierający księżyc
Mikazuki-geri
kopnięcie sierpowe lub kopniecie przybierającego księżyca
Mizu-nagare
pozycja płynącej wody
Mokuso
zamknąć oczy, medytować
Morote
oburącz
Morote uke
wzmocniony blok przedramieniem
Morote-zuki
cios prosty oburącz
Musubi-dachi
nieformalna postawa uwagi (palce stóp na zewnątrz)

N

Nagashi-zuki
cios przepływający
Naiwan
wewnętrzna strona przedramienia
Nakadaka
wypukły
Nakadaka-ippon-ken
pięść środkowej kostki środkowego palca
Nakadaka-ken
pięść środkowej kostki środkowego palca
Nami geashi
techniki blokowania stopą lub podudziem
Natsu-geiko
trening letni
Neko
kot
Neko-ashi-dachi
postawa kocich łap
Ne-waza
techniki walki w pozycji leżącej lub półleżącej
Nidan-geri
kopnięcie dwupoziomowe (podwójne z wyskoku)
Nihon nukite
ręka-włócznia o dwu palcach
Nogare
spokojne i głębokie oddychanie w karate
Nukite
ręka-włócznia (otwarta ręka)

O

Obi
pas
Oesh (Oss)
potwierdzenie zrozumienia i gotowości do wykonania określonego polecenia
Oi-zuki
cios prosty z wypadu
Onegai shimasau
proszę nauczyć mnie
Osae
naciskać, napierać
Osae-uke
blok, naciskania ręki
Otoshi
obniżać, opuszczać
Otoshi empi-uchi
uderzenie łokciem w dół
Otoshi hiji-ate
uderzenie łokciem w dół
Otoshi uke
blok opadający

R

Rei
ukłon
Remmei
związek, unia
Renoji-dachi
postawa L-kształtna
Renshu
ćwiczenia
Ren-zuki
ciosy naprzemienne
Ritsurei
ukłon w pozycji stojącej
Ryosho tsukami-uke
blok dwuręczny z przechwytem
Ryu
droga, sposób

S

Sanchin-dachi
postawa klepsydry
Sayonara
do widzenia
Seiken
przód pięści
Seika tenden
środek ciężkości
Seiryuto
ręka wolej szczęki
Seiryuto uke
blok ręką wolej szczęki
Seiza
pozycja siedząca
Sen'i
wola walki
Sempai
"starszy rangą"
Sensei
mistrz, nauczyciel
Shiai
walka sportowa
Shiai-jo
plansza o wymiarach 8x8 metrów lub 10x10 metrów, na której odbywają się walki karate
Shihan
mistrz, profesor (tytuł wyższy od sensei)
Shiken
egzamin
Shiko-dachi
postawa kąta prostego (kwadratowa)
Shiroi
biały, zawodnik walczący po lewej stronie planszy
Shittsui
kolano-młot
Shizen-tai
postawa naturalna (gotowości)
Sho sukui-uke
blok z wychwytem dłonią
Shobu
walka, mecz w sportach walki
Shubo
ręka-kij
Shuto
dłoń-miecz, zewnętrzna krawędź dłoni
Shuto uchi
udrzenie dłonią-mieczem
Shuto uke
blok ręką-mieczem
Shutsui
dłoń-miecz
Shuwan
dolna strona przedramienia
Sokubo kake-uke
blok haczący stopą
Sokumen
strona, bok
Sokumen awase-uke
blok boczny kombinowany
Sokutei mawashi-uke
blok okrężny podeszwą stopy
Sokutei osae-uke
naciskający blok podeszwą stopy
Sokuto
stopa-miecz, zewnętrzna krawędź stopy
Sokuto-geri
kopnięcie boczne krawędźią stopy
Sokuto osae-uke
naciskający blok stopą-mieczem
Sonoba-kihon
kihon w miejscu
Sosoku-geri (moro-geri)
jednoczesne kopnięcie z wyskoku obiema nogami
Soto mawashi-uchi
uderzenie okrężne wewnętrzne
Soto uke
blok z zewnątrz do wewnątrz
Soto ude uke
blok przedramienia z zewnątrz do wewnątrz
Suiraken-kamae
postawa pijaka
Sukui-uke
blok z wychwytem
Suwari-keiko
ćwiczenia wykonywane w seiza

T

Tai
ciało
Taicho
kapitan zespołu w karate sportowym
Tanden
podbrzusze
Tate
od góry do dołu
Tate empi-uchi
uderzenie łokciem w górę
Tate hiji-ate
uderzenie łokciem w górę
Tate mawashi uchi
uderzenie pionowe
Tate shuto uke
pionowy blok ręką mieczem
Tate zuki
cios pionowy
Te
dłoń
Te nagashi-uke
blok zmiatający ręką
Te osaae-uke
blok naciskiem dłoni
Teiji-dachi
postawa T-kształtna
Teisho
nasada dłoni, wewnętrzna powierzchnia dłoni
Teisho awase-uke
kombinowany blok nasadą dłoni
Teisho uke
blok nasadą dłoni
Tekubi kake-uke
blok zahaczeniem nadgarstka
Tettsui
żelazny młot
Tobi-geri
kopnięcie w wyskoku
Tobi yoko-geri
kopnięcie boczne z wyskoku
Tobikonde
doskok
Tobikonde mae-geri
kopnięcie nogą wykroczną z doskoku
Tokui-waza
techniki ulubione
To-ma
duży dystans
Tori
atakujący
Tote
karate okinawskie
Tsuki
ciosy
Tsuki-waza
uderzenie ręką
Tsumasaki
czubki palców stopy
Tzuzukete haijime
podjąć przerwaną walkę

U

Uchi
uderzenia po łuku, okrężne
Uchi-hachiji-dachi
postawa rozsuniętych nóg (stopy do wewnątrz)
Uchi mawashi-uchi
uderzenie okrężne
Uchi-waza
techniki uderzenia
Ude
przedramię
Ude-uke
blok przedramienia
Uke
blok
Uke-dachi
postawy obronne
Uke-geri
techniki blokowania nogami
Uke-te
wykonujący kata
Uke-waza
techniki bloków
Ura
odwrotnie, strona tylna
Ura-zuki
cios w bliskim dystansie
Uken
odwrócona pięść, grzbiet pięści
Uraken-uchi
uderzenie odwróconą pięścią, grzbietem pięści
Ushiro
od tyłu
Ushiro empi-uchi
uderzenie łokciem w tył
Ushiro-geri
kopnięcie w tył
Ushiro hiji-ate
uderzenie łokciem w tył
Ushiro-kekomi
kopnięcie w wypchnięciem w tył

W

Wan
przedramię
Wanto
ramię miecz
Washide
ręka - orle szpony
Waza
technika, metoda, sposób, umiejętność
Waza-ari
przewaga, pół punktu
Wa-zuki
uderzenie koliste

Y

Yama
góra
Yama-zuki
uderzenie oburącz, jedna ręka atakuje poziom gedan, druga jodan (cios U-kształtny szeroki)
Yame
stop!
Yoi
gotów, pozycja gotowości
Yoko
kierunwk poziomy, bok
Yoko empi-uchi
uderzenie łokciem w bok
Yoko-geri
kopnięcie w bok
Yoko hiji-ate
uderzenie łokciem w bok
Yoko keage
kopnięcie z trzaśnięciem w bok
Yoko kekomi
kopnięcie z wypchnięciem w bok
Yoko mawashi empi-uchi
okrężne uderzenie łokciem w bok
Yoko mawashi hiji-ate
okrężne uderzenie łokciem w bok
Yoko mawashi uchi
uderzenie poziome
Yomi
zdolność czytania zamiarów z twarzy przeciwnika
Yori-ashi
przesunięcie do przodu lub do tyłu bez zmiany pozycji

Z

Zanshin
pozostawanie w czujnej gotowości
Zarei
ukłon w pozycji klęczącej
Zen
cały
Zenkutsu-dachi
postawa wykroczna
Zubon
spodnie ubioru treningowego

 

(źródło: http://karate.szczecin.pl)